Zdolni Wielkopolanie i ich polska konstrukcja tj. Pług typ 414S

Opiszę dziś potężny pług obrotowy polskiej konstrukcji stworzony przez inżynierów z Poznania, z jego technicznymi detalami.

Wprowadzenie

Jak zawsze zajmującym jest szukanie wiedzy w internecie i książkach o polskich konstrukcjach, w tym kolejowych. Dziś kilka zdań rozwijając ciekawy temat pługów śnieżnych jaki poruszyłem w tym moim wpisie:

https://otwarcieokolei.blogspot.com/2024/07/dentysta-z-dobym-pomysem.html

Zdolni Wielkopolanie

W roku 1979 Centralne Biuro Konstrukcyjne PKP (CBK PKP) w Poznaniu skonstruowało pług odśnieżający, tzw. „lemieszowo-wirnikowy”. Tej polskiej konstrukcji pług został nazwany „typ 414S”. Konstrukcja ta została opracowana na zlecenie ówczesnej Dyrekcji Generalnej PKP. 

Przypominam przy okazji o historycznych zdolnościach technicznych (konstrukcyjnych) Wielkopolan, też w zakresie kolejnictwa widocznych podczas udanego antyniemieckiego Powstania Wielkopolskiego (1918-1919), czy też w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej.

Typ 414S fot. Piotr Wujec

Centralne Biuro Konstrukcyjne PKP w Poznaniu

Centralne Biuro Konstrukcyjne PKP (CBK PKP) w Poznaniu powstało już w 1945 roku na bazie kadry inżynieryjnej poznańskich zakładów H. Cegielskiego, która uniknęła wymordowania przez Niemców. Niemieckie okrucieństwo wobec Wielkopolan, w tym metodyczne mordy i masowe bez odszkodowania wywłaszczenia Wielkopolan z ich domów oraz majątków zasługują na osobne omówienie. 

CBK PKP w Poznaniu został przekształcony w 1973 roku w Ośrodek Badawczo Rozwojowy Przemysłu Szynowego w Poznaniu (OBRPS ).

Zaś OBRPS z dniem 25 kwietnia 2000 roku został przekształcony w Instytut Pojazdów Szynowych "Tabor", a ten znowu dnia 15 maja 2019 r. został przekształcony w Sieć Badawczą Łukasiewicz - Instytut Pojazdów Szynowych "Tabor" (Łukasiewicz - IPS "Tabor"), to nie koniec... 

Na przełomie 2020 i 2021 roku 

rozpoczęto analizę efektów połączenia czterech instytutów i ... 

od 1 stycznia 2022 r. rozpoczęła działalność Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny.

Jak widać zmiany, zmiany:).

Można się pogubić w tych nazwach. 

Typ 414S z boku widoczne lemiesze fot. Piotr Wujec

Prototyp 414S

Pierwszy (prototyp) pługa typu 414S wykonały w roku 1980 Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego (ZNTK) w Stargardzie Szczecińskim.

Prototyp ten przeszedł szereg badań przez dwie zimy, tj. 1980/81, 1981/82.

Widoczny na moich zdjęciach pług 414S jest jednym z dwóch zbudowanych pojazdów tego typu. Niestety wiele dobrych polskich konstrukcji było produkowanych w śladowych ilościach.

Widoczny na moich zdjęciach egzemplarz 414S został wycofany z eksploatacji w roku 2010. Potem zaś trafił do Muzeum Kolejnictwa w Warszawie.

Strona A - Typ 414S jeden z lemieszy bocznych - prawy oraz lemiesz czołowy. fot. Piotr Wujec

Ciekawostki techniczne

W pługu 414S usuwanie śniegu może odbywać się w zależności od potrzeb:

stroną lemieszową (czoło „A”)

lub

stroną wirnikową (czoło „B”).

Jak widać na moich zdjęciach po stronie lemieszowej pług wyposażony jest w, tzw. „łamany lemiesz czołowy” oraz dwa, tzw. „lemiesze boczne”.

Do czego służyły „lemiesze boczne”?

W zależności od ich ustawienia, śnieg może być usuwany na jedną lub na obie strony. Ma to duże znaczenie dla drożności linii kolejowych, szczególnie fakt, że przy maksymalnym rozsunięciu obu lemieszy bocznych, pług ma dużą szerokość odśnieżania wynoszącą ponad 6 m!

Strona B, tzw. wirnikowa - Typ 414S czoło B fot. Piotr Wujec

Czoło B

Natomiast widoczne na zdjęciu poniżej, tzw. czoło „B” wyposażone jest w ciekawe urządzenie, pracujące jako wirnikowe. To taki wirnik do usuwania śniegu. Wielkość i konstrukcja tego wirnika umożliwia usuwanie na bok śniegu o grubości aż do 3 m.

Co ciekawe ten polskiej konstrukcji mechanizm umożliwia odrzucania śniegu na odległość aż od 20 do 40 m od pługu!!!

Obrotnica
Dodatkowo polscy inżynierowie wyposażyli ten pług w obrotnicę napędzaną hydraulicznie.

Co daje taka obrotnica?

Umożliwia ona w terenie UWAGA obrócenie pługa o 180 stopni, a tym samym zmianę czoła pługu (lemiesze lub wirnik).

Do tego jest to możliwe w terenie, na szlaku kolejowym!

Widoczna obrotnica. Strona A - Typ 414S lemiesz czołowy łamany fot. Piotr Wujec

Inna ciekawostka.

Polskiej konstrukcji pług odśnieżny typu 414S, jest samodzielny energetycznie. Zawdzięcza to posiadaniu własnego zespołu prądotwórczego.

Niestety nie posiada ten pług własnego napędu.

Do pchania tego pługa, podczas odśnieżania, niezbędna jest lokomotywa o mocy co najmniej 1700 KM.

Podsumowując

Mamy i mieliśmy my Polacy zdolnych inżynierów, konstruktorów i organizatorów narodowego polskiego przemysłu ciężkiego, do którego należy przemysł kolejowy. Warto wiedzieć o polskich konstrukcjach.

W kolejnym wpisie o kolejnictwie napiszę parę słów o polskich lokomotywach, a jest o czym. Polska zaraz po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, już od 1919 roku rozbudowywała lub budowała od podstaw nowe polskie narodowe fabryki lokomotyw. Budowała je Polska konsekwentnie, rok po roku, nawet w okresie wojny polsko rosyjskiej (1918-1921), polsko ukraińskiej, polsko czechosłowackiej, konsekwentnie.

Wiedzę czerpałem ze źródeł anglojęzycznych oraz polskich.

Dziękuję za uwagę

Piotr Wujec

https://piotrwujec.pl/prezentacja/